Armutlu adının “Armoda” veya “Armodies” sözcüklerinden geldiği sanılmaktadır. Bu sözcükler “Donanma” veya “Donanmaya Gözcülük Eden Kimse” anlamına gelmektedir. Diğer bir rivayete göre ise, Bizans döneminden kalma kalıntılara rastlanan Armutlu’nun isminin; Bizans Kralı’nın kızı Armodias, kayıkla gezmek üzere saraydan ayrılarak bu kıyılara gelmiş ve buranın güzelliğine, kaplıcalarına hayran kalmış. Kızının burayı çok sevdiğini gören kral, yöreye Armodias ismini vermiş. Armodias’ın zaman içinde Armutlu olarak değişerek bugüne geldiği söylenir. Armutlu, Bizanslılar tarafından kurulmuş çok eski bir tarihe sahip bir yerleşim merkezidir. Evliya Çelebi seyahatnamesinde 1050 senesi Sefer ayının 6.günü Mudanya Kasabasına vardıklarında; oradan da bir gemiyle Bozburun İskelesine geldiklerinden bahseder ve Armutlu’yu şöyle anlatır;

Nüfus sadece üç yüz hanedir. Üç yüz kadar bakımlı evleri vardır ki; baştanbaşa kiremitle örtülüdür. Bir camisi, birer hamamı, üç mescidi, bir hanı, on kadar da dükkânı vardır. Suyu ve havası çok güzeldir.

Ayrıca tarih kaynaklarından; Likyalıların kaplıcalar bölgesinde uzun yıllar kaldıkları belirtilmektedir. Şu an bile hala Özbekkuyu Mevkii olarak adlandırılan bölgenin isminin de Özbekler’den geldiği sanılmaktadır.

1320 yılında II. Orhan zamanında Armutlu, Osmanlılar tarafından fetih edilmiştir. Fetihten sonra Mudanya ve Trilye’den getirilen Türkler Armutlu’ya yerleştirilmişlerdir. Yaklaşık 28 000 hektar yüz ölçüme sahip (kadastro görmüş yerler olarak) Armutlu; Gemlik Körfezinin Kuzeyinde ve Tan Dağları’nın batıya devamı olan etek kısımlarında kurulmuştur. İlçenin güney ve güneybatı kesimleri düzlük olduğu halde kuzey ve doğuya doğru arazi yükselmektedir. İlçe merkezinden geçerek güneyde Marmara Denizi’ne dökülen Armutlu Deresi’nin meydana getirdiği düzlük ilçe arazisinin en verimli sahalarını oluşturmaktadır.

Armutlu güneydoğudan Gemlik, doğudan Orhangazi, kuzeydoğudan Yalova İli ile, güney, batı ve kuzeyden de deniz ile çevrilmiştir. Gemlik’e 37 km’lik, Yalova’ya ise 55 km’lik karayolu ile bağlı olan Armutlu’nun Mudanya ve İstanbul ile de deniz yoluyla bağlantısı mevcuttur.

Genelde jeolojik yönden % 70 bir eğime sahip olan ilçe; tipik bir Marmara Bölgesi iklimini arz eder. Yazlar sıcak, kışlar yağışlı ve ılıktır. Makilik, fundalık, zeytinlikler ve çam ormanları yörenin bitki örtüsünü oluşturur.

Armutlu; 6 Haziran 1995 tarihinde 550 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile İlçe statüsü kazanarak, Yalova İli’ne bağlanmıştır.

İlçeye bağlı beş köy bulunmaktadır. Bunların adları şunlardır;
Fıstıklı
Mecidiye
Kapaklı
Hayriye
Selimiye

Armutlu köylerinden Mecidiye, Hayriye, Fıstıklının bulunduğu havza “organik tarım” havzası olarak belirlenmiş olup, bu bölgede her türlü organik bitki, sebze ve hayvansal ürünlerin üretimi teşvik edilerek devam etmektedir. Ayrıca bu bölgede eko turizmi canlandırmak amacıyla eko pansiyon adıyla pansiyonculuk, yeme içme ve yöresel ürünlerin satışı ile doğada kamp ve atlı yürüyüş aktiviteleri yapılmaktadır.

Armutlu’da tarihi eserler ve kendine özgü mimari yapılar, geçmiş kültürleri yansıtmak istercesine yeşil bitki örtüsünün içinden gururla kendilerini gösterirler. Ataların özel bir mirası olarak korunan Armutlu evleri, bunca yıla rağmen güzelliklerini korumaya devam etmektedirler. Beldenin merkezinde bulunan Köy Hamamı, Hacı Ali Paşa Camii, Tarihi Köprü, Eski Kitabeli Çeşme ve Eski Hamam en önemli tarihi eserlerindendir. 16 km.lik bir sahil şeridine sahip olan Armutlu’nun Yılanlar mevkiinde tertemiz denizi ile 4 km.lik pırıl pırıl bir kum sahili yer almaktadır.

İlçeye 5 km.lik mesafede bulunan ve sürekli ulaşımı olan Armutlu Kaplıcaları, yıl boyunca şifalı sulardan yararlanmak isteyen sayısız insana şifa dağıtır. Yemyeşil bir vadide bulunan kaplıcalar birçok kaynaktan oluşmakta, ziyaretçilere banyo ve içme yoluyla tedavi sunarken solunum yolu ile de fayda sağlamaktadır.

Kaplıca suları 57 Cº ile 73 Cº’ye varan ısıya sahiptir. Şifalı sularının yanı sıra dinlenme ve eğlenme alanları, turistik tesisleri, otel ve pansiyonları ile Armutlu Kaplıcaları canlı bir turizm merkezidir.

Yalova’nın en yoğun dağlık ve ormanlık bölümünü oluşturan Armutlu 14.522 hektarlık orman alanı ile yörenin akciğerleri vazifesini görür. Görülmeye değer manzaralara sahip Armutlu’da temiz havayı içinize çeker, geçmişi ve bugünü yaşamanın zevkini doya doya hissedersiniz.

Armutlu İlçesi, 18 km. uzunluğu bulan kıyıları ile 2.konut ve pansiyonculuğun gelişmeye başladığı bir ilçedir. Bozulmamış doğal koyları ile muhteşem manzaralara sahiptir. Bunlar; Yılanlar Koyu, Ayazma Koyu, İskele Koyu, Dereağzı Koyu, Ahmetköycüğü Koyu, İğdealtı Koyu, Fıstıklı ve Kapaklı Köylerinde bulunan çeşitli koylardır.

Armutlu merkezinde olan tescilli Köprü ve Osmanlı Hamamı restore edilerek işlevlerini sürdürmeleri sağlanmıştır. Bunun dışında tescilli 24 adet sivil mimari örneği konut, Eski Camii (Çarşı Camii) ve bir çeşme, yörenin diğer tarihi ve kültürel eserleridir. Bu eserler halen kullanılmaktadır. İlçede, bunlar dışında, Kaplıca yöresinde bulunan hamam da tescilli olup halen kullanılmaktadır.

Armutlu ilçesi, Hayriye, Mecidiye ve Selimiye köy sınırları içerisinde kalan ve Yeşil – Mavi Turizm Seyir Yolu üzerinde 9,052 Ha. alanda av turizminin gelişmesine büyük katkı sağlayacak örnek avlak alanı; 21 Kasım 2007 günü açılmıştır. 

Bu alanda karaçam, sahilçamı, fıstıkçamı, çınar, kayın, ıhlamur, kestane, fındık, gürgen, kavak ve meşe türünde ağaçlar ile akçakesme, ormangülü, karayemiş, kocayemiş, sandal, funda, süpürge çalısı, kızılcık, laden, defne ve yaban gülü ağaççıklar ile yaban domuzu, tavşan, ayı, sansar, kurt, gelincik, çakal, tilki, sincap gibi memeli türler ile kartal, atmaca, karatavuk, kınalı keklik, kaya güvercini, baykuş, ağaçkakan, saksağan, baştankara, sülün, saka ve serçe gibi kanatlı türler avlak sahasında bulunmaktadır.

Yapılan projeyle sahada bulunan yaban domuzu dışındaki tüm canlı hayvan popülasyonu korunacak türler olarak tespit edilmiştir. Bu alanda kurulacak tesisler ve alınacak önlemler ile sahanın rehabilitasyonunun sağlanması ve kalite bakımından yüksek verim alınması planlanarak ihale bedelinin %70 oranında bölgede bulunan köy tüzel kişiliklerine pay verilecektir.

CAHDRA özel avlak işletmesi bünyesinde 15 oda, 50 yatak kapasitesi ile yeme-içme üniteleri, doğada atlı yürüyüş, jeep safari, tenis kortu ve golf gibi sportif aktiviteler planlanmaktadır.